Wydruk zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek ZUS z systemu elektronicznego nie jest wystarczający w postępowaniu przetargowym
Wykonawcy, ubiegając się o udzielenie zamówienia publicznego nie mogą przedłożyć zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek ZUS, będącego wydrukiem z systemu elektronicznego ZUS (Platformy Usług Elektronicznych).
Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 Prawa zamówień publicznych (tj. Dz. U. 2004 Nr 19 poz. 177 ze zm., dalej ,,PZP”) z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawców, którzy zalegają z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, (z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskali oni przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu). Oznacza to, że zamawiający może wymagać od wykonawców stosownych dokumentów, które potwierdziłyby wskazane okoliczności.
Na podstawie delegacji ustawowej (zawartej w art. 25 ust. 2 PZP) zostało wydane Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U z 2013 r. poz. 231, dalej „Rozporządzenie”).
Przepisy Rozporządzenia umożliwiają zamawiającemu weryfikację okoliczności, które powinny skutkować wykluczeniem z udziału w przetargu. Przedłożenie stosownych dokumentów, poddawanych weryfikacji przez zamawiającego, ma na celu uniknięcie wyboru wykonawcy, który nie daje rękojmi należytego wykonania zamówienia.
Przepis § 3 ust. 1 pkt 4 Rozporządzenia daje zamawiającemu możliwość żądania od wykonawców aktualnego zaświadczenia właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne, lub potwierdzenia, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu – wystawionego nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert. Dokumenty te powinny być złożone w oryginale lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem. W przypadku składania elektronicznych dokumentów powinny być one opatrzone przez wykonawcę bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Wątpliwości budzi sytuacja, w której zaświadczenie generowane jest ze strony internetowej ZUS (PUE) i następnie przedkładane w postępowaniu w formie wydruku (kopii).
Możliwość załączenia wydruku dokumentu elektronicznego z platformy PUE w postępowaniu przetargowym była przedmiotem orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 lutego 2015 r., o sygn. akt KIO 225/15. W postępowaniu tym zamawiający uznał za prawidłowe złożenie takiego dokumentu i dokonał wyboru oferty wykonawcy, który złożył kopię zaświadczenia wydrukowaną z platformy PUE. Wybór ten został zaskarżony przez innego oferenta, zaś KIO uznała zasadność odwołania.
Izba wskazała, że zaświadczenie wydane w formie dokumentu elektronicznego może być używane jako dokument urzędowy jedynie w obrocie elektronicznym. Wydruk takiego elektronicznego zaświadczenia będzie tylko kopią takiego dokumentu. Izba zwróciła uwagę, że podpis elektroniczny funkcjonuje tylko w postaci elektronicznej, jako algorytm obliczeniowy, a poza pamięcią komputera – po wydrukowaniu dokumentu opatrzonego takim podpisem, taki podpis nie funkcjonuje. Podkreślono, że podpisu elektronicznego nie można odwzorować w żadnej innej postaci niż elektroniczna.
Na wydruku zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek znajduje się wyłącznie znak, który – według Izby – może co najwyżej zostać uznany za parafę osoby, której tożsamości nie można praktycznie ustalić. Innymi słowy wydrukowane zaświadczenie ze strony internetowej nie jest ani oryginałem ani kopią poświadczoną za zgodność z oryginałem, a zatem nie może stanowić wymaganego w tym postępowaniu dokumentu.
Jednocześnie Izba wskazała, iż brak jest przepisów szczególnych, które nadawałyby status dokumentu urzędowego zaświadczeniu o niezaleganiu w opłacaniu składek, pochodzącemu z platformy elektronicznej ZUS, jak ma to miejsce np. w przypadku wydruków komputerowych pochodzących z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego (zgodnie z art. 4 ust. 4a ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym: Pobrane samodzielnie wydruki komputerowe aktualnych informacji o podmiotach wpisanych do Rejestru mają moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację, o których mowa w ust. 3, jeżeli posiadają cechy umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w Rejestrze).
Jakkolwiek zatem można zauważyć ogólną tendencję w rozwoju elektronizacji usług wśród organów administracji publicznej – w tym ZUS, tym niemniej jednak w omawianym przypadku praktyka zasadniczo wyprzedza przepisy regulujące te zagadnienia, co w konsekwencji uniemożliwia pełne wdrożenie możliwości wykorzystywania dokumentów elektronicznych w formie wydruku.
Wnioski, do jakich doszła Izba w przedmiotowym orzeczeniu mogą sugerować dość formalistyczne podejście w kwestii przedłożonych dokumentów, które de facto przeczy tendencji ustawodawcy w unowocześnianiu usług świadczonych przez organy administracji publicznej. Wątpliwe jest, czy prezentowanie tak biurokratycznego podejścia nie jest nadmiernym działaniem zarówno po stronie zamawiającego na etapie weryfikacji ofert, jak i po stronie Krajowej Izby Odwoławczej. Warto przypomnieć, że najdalej idącą sankcją za posłużenie się zaświadczeniem przedłożonym w nieodpowiedniej formie jest wykluczenie potencjalnego wykonawcy z przetargu.
Rozwiązaniem takiej sytuacji może być zrównanie statusu wydruku dokumentu ze statusem kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem dokumentu – czyli takiego dokumentu, który spełnia wymogi § 7 Rozporządzenia. Proponowana modyfikacja wymagałaby zmian legislacyjnych, które mogłyby polegać na dodaniu trzeciej kategorii dokumentów w treści wspomnianego wyżej przepisu Rozporządzenia.
Kinga Cekiera
Posiadam bogate doświadczenie w obsłudze projektów infrastrukturalnych finansowanych ze środków unijnych oraz z zakresu prawa obrotu nieruchomościami. Reprezentuje Klientów w postępowaniach sądowych i sądowo – administracyjnych. Od wielu lat doradzam Klientom w procesie przygotowania, realizacji oraz rozliczenia inwestycji, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Świadczyłam usługi doradztwa prawnego m.in. przy realizacji takich projektów jak: modernizacja linii kolejowej E30/C-E30, odcinek Kraków – Rzeszów (wartość projektu ok. 4,5 mld zł), rozbudowa zakładu produkcyjnego – fabryki płytek ceramicznych i klinkierowych (wartość inwestycji ok. 120 mln zł), modernizacja linii kolejowej Warszawa-Łódź (całkowity koszt projektu ponad 1 mld zł), udrożnienie Łódzkiego Węzła Kolejowego (TEN-T) (całkowity koszt projektu ponad 1,4 mld zł).
Obecnie jestem partnerem zarządzającym kancelarii Brevells Cekiera Oleksiewicz sp. k., prowadząc w ramach tej kancelarii praktykę prawa w obszarze infrastruktury i środowiska oraz nieruchomości i sporów sądowych.
Najnowsze posty Kinga Cekiera (wszystkie)
- Zamówienia typu in-house jako nowy typ zamówień z wolnej ręki po 1 stycznia 2017 r. - grudzień 30, 2016
- Dokument JEDZ jako nowy obowiązek nałożony na Wykonawcę, a praktyczne problemy jego zastosowania - grudzień 30, 2016
- Gąszcz regulacji wewnętrznych w spółce – dobry sposób na zachowanie kontroli czy wręcz przeciwnie? - marzec 29, 2016